4. ÜNİTE UZLAŞI

ANLAŞMAZLIKLARIN NEDENLERİ

Bir toplumda etkileşim hâlinde yaşayan insanların duygu ve düşünceleri farklı farklı olabileceği gibi istek ve tercihleri de farklı olabilir. Bu farklılıklar bazen anlaşmazlıklara neden olabilir. Bu durum yaşamın doğal bir parçasıdır. Anlaşmazlıkların yaşanması normaldir. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda sadece bir tarafın haklı ya da diğer tarafın haksız olacağını düşünmek doğru olmaz. Zaman zaman öyle anlaşmazlıklarla karşılaşılır ki ortada haklı veya haksız yoktur. Taraflar kendi açılarından haklıdırlar. Bakış açılarını değiştirip iletişim kurmaları hâlinde çoğu zaman sorun ortadan kalkar.


Anlaşmazlıkların çoğu, insanların birbirini yeterince dinlememesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle kendimizi doğru ifade etmeli, karşımızdakini dikkatli dinlemeli, karşılıklı duygu ve düşüncelerimize saygılı olmalıyız.

UZLAŞMANIN GEREKLİLİĞİ

Eğer toplumda kendi başımıza yaşıyor olsaydık uzlaşı aramaya gerek yoktu. İnsanlar başkalarının hak ve özgürlüklerini kısıtlamadıkları sürece kendileri ile ilgili tercihlerde bulunabilir, kararlar alabilirler. Örneğin, oyun oynayıp oynamayacağımıza kendimiz karar veririz. Ancak arkadaşımızla hangi oyunu oynayacağımıza birlikte karar veririz. Bu yüzden uzlaşı kişisel yaşamla ilgili değil, toplumsal yaşamla ilgilidir.

Bazı konularda uzlaşı aramaya gerek yoktur. Uzlaşı ararken kargaşa yaratabilecek konularda, toplumsal yaşamı düzenlemek için yasalar, yönetmelikler ve kurallar konulmuştur. Bunlara uymamız gerekir, üzerinde tartışıp uzlaşmaya gerek yoktur. Örneğin okulda öğrenciler okula giriş çıkış saatlerine uzlaşarak karar veremezler. Bu konuda belirlenen kurallara uymak zorundadırlar. Yada trafikte önce araçların mı yayaların mı geçeceğine karar verirken büyük aksalıklar yaşanabileceğinden trafik kuralları konulmuştur.

Uzlaşı Yolları

Sorun yaşadığımız kişilerle bir araya gelerek karşılıklı konuşabiliriz. Onların duygu, düşünce ve isteklerini anlamaya çalışarak ortak çözüm önerileri geliştirebiliriz. Bu çözüm önerilerinden birine karar verip uygulamaya koyabiliriz. Bu süreçte saygılı, açık fikirli, sabırlı ve iletişime açık olunması önemlidir. Bu şekilde karşılıklı anlaşarak uzlaşıya varmış oluruz. Böylelikle her iki taraf da kazanmış olur. Hatta bazen, eğer iyi dinlersek karşı tarafın önerisinin bizim için de daha iyi sonuçları olacağını görebiliriz.

Uzlaşı süreci;
1. Problemin ne olduğunu belirlemek,
2. Kızgın ve öfkeliyken konuşmamak,
3. Öfkemiz geçtiğinde karşılıklı düşünce ve duygularımızı açıklamak,
4. Karşımızdakinin düşünce ve duygularını anlamak,
5. Birlikte çözüm önerileri geliştirmek,
6. İki taraf için en uygun çözümü uygulamaya koymak şeklinde özetlenebilir.

ANLAŞMAZLIK VE UZLAŞI

Kendilerinin olduğu gibi, diğer insanların da hakları ve özgürlükleri olduğunu unutmamalıyız. Anlaşmazlıklar yaşansa bile herkesin fikrini söylemesine imkân verilmeliyiz. Diğer insanlarla uzlaşı sağlayabilmek için çaba göstermeliyiz. Çünkü uzlaşı sağlanmadığında anlaşmazlık devam eder.

Anlaşmazlıkların uzlaşı ile sonuçlanması birlikte yaşama kültürüne olumlu katkı sağlar. Taraflar uzlaştıkları zaman birbirine karşı güven duyar ve saygı gösterirler. Uzlaşı sağlanamadığında taraflar arasında sağlıklı bir iletişim kurulamaz. Bu durum güven ve saygı ortamını zedeler.

Sorunlarımızı uzlaşarak çözemediğimizde yeni sorunlar ortaya çıkar. Çünkü böyle durumlarda ya sorun ötelenmiş ya da bir tarafın razı olmayacağı bir durum ortaya çıkmıştır. Bu nedenle uzlaşı sağlamak için çaba sarf etmeliyiz.