2. Ünite: TRAFİKTE İLK YARDIM

İLK YARDIM ÇANTASI

Otomobil, otobüs, minibüs, kamyon ve kamyonet gibi motorlu taşıtlarda ilk yardım çantası bulundurmak zorunludur. İlk yardım çantasında bulunması gereken zemeleri ve bunların nasıl kullanıldığını öğrenmemiz gerekir.

İlk yardım malzemelerini tanımak ve doğru kullanma becerisine sahip olmak gerekir.

İlk Yardım Çantası

Karayolları Trafik Kanunu’na göre taşıtlarda ilk yardım çantası bulundurulmalıdır. Aşağıda ilk yardım çantasında bulunması gereken malzemeler gösterilmiştir.

Sargı Bezi

Yara üzerine konulan pansuman malzemelerinin tutturulması, kanamanın durdurulması ve yaralanmış bölgenin dış etkilerden korunması için kullanılır.

Gazlı Bez

Yaranın korunması için yara üzerine konur. Kullanılırken yara üzerine gelecek olan kısma dokunulmamasına dikkat edilmelidir.

Plaster

Yara üzerine konan pansuman malzemesinin sabitlenmesinde kullanılır. Açık yaraya temas ettirilmemelidir.

Antiseptik Solüsyon

Yaralı bölgenin mikroplardan temizlenmesi için kullanılır.

Çengelli İğne

Genellikle sargı bezinin tutturulmasında kullanılır.

Küçük Makas

İlk yardım malzemeleri ile yaralının giysilerinin kesilmesinde kullanır.

Esmark Bandajı

Kol ve bacaklardaki atardamar kanamalarını durdurmada; incinme, burkulma ve çıkıklarda bölgenin hareketliliğini sınırlandırmada kullanılır.

Turnike

Kol ve bacaklardaki kanamalarda, kanayan kısmın üst bölgesinden sarılarak kanamanın durdurulmasında kullanılır. 15-20 dakikada bir turnike gevşetilmelidir.

Yara Bandı

Küçük yaraların üstünü kapatmak ve yarayı dış etkenlerden korumak için kullanılır.

Alüminyum Yanık Örtüsü

Yanık yaralarını kapatmada kullanılır. Ayrıca şoka giren yaralının vücut sıcaklığının korunmasında kullanılır.

Tıbbi Eldiven

Yaralıya müdahale ederken giyilir. İlk yardım malzemelerine, yaralıya, ilk yardım müdahalesi yapan kişiye mikrop bulaşmasını engellemek için kullanılır.

El Feneri

This is a longer card with supporting text below as a natural lead-in to additional content. This content is a little bit longer.

Üçgen Sargı Bezi

Kırılan, incinen yerlerin sabitlenmesi ve askıya alınması ve sıkı bandaj yapılarak kanamanın durdurulması için kullanılır.

KAZA ANINDA YARDIM ÇAĞIRMA

Can güvenliği tehlikeye girmiş, kendisini idare edemeyen yaralı, yaşlı ve hastaya yardım etmek insanlık görevi olduğu gibi vatandaşlık görevidir de. Durumu müsait olduğu hâlde; hastalık, yaşlılık ve yaralanma nedeniyle kendisini idare edemeyenlere yardım etmeyenlere para ve hapis cezası verilebilmektedir. Bu nedenle ilk yardıma ihtiyacı olan kişilere yardım etmek yasal zorunluluk olmuştur. İlk yardıma ihtiyaç duyulduğunda 112 Acil Yardım Merkezini aranarak yardım istenmelidir. 112 Acil Yardım Merkezini arayarak yardım isteyen kişi önce kendisini tanıtıp olay yeri (biliniyorsa açık adresini) ve yaralılar hakkında bilgi vermelidir. Sakin bir şekilde görevlinin kendisine soracağı soruları cevaplamalıdır.
Acil durumlarda aranarak yardım istenebilecek olan 112 Acil Yardım Merkezi gereksiz yere aranmamalı, meşgul edilmemelidir. Aksi hâlde gerçekten ihtiyacı olanların ulaşması ve yardım alması engellenmiş olur.

DOĞRU İLK YARDIM

Mevcut imkânlarla olay yerinde ilaç kullanılmadan yapılan, tıbbî olmayan geçici uygulamalara ilk yardım, uygulamaları yapan kişiye de ilk yardımcı denir. İlk yardım uygulamalarının amacı hasta veya yaralının sağlık durumunun kötüye gitmesini önlemektir. Tedavi etmek değildir.
Hasta ve yaralıya ilk yardım eğitimi almış kişiler tarafından müdahale edilmelidir. İlk ve acil yardım teknikerleri (paramedik), sağlık memuru, sağlık teknikeri, hemşire, doktor gibi uzmanların ya da ilk yardım eğitimi almış olan kişilerin dışında kimse müdahale etmemelidir.
Su baskını, zehirlenme ve yangın çıkması gibi yeni tehlikeler söz konusu değilse hasta veya yaralıya gerekli eğitimi almış kişiler dışında kimse müdahale etmemelidir. Trafik kazası olduğunda başka kazaların olmaması için işaretlemeler yapılarak önlem alınmalıdır. Şayet yaralanmalı bir trafik kazası ise 112 Acil Yardım Merkezi aranarak yardım istenmelidir.

İlk yardım eğitimi almamış kişilerin yaralıyı kaza yerinden uzaklaştırması ve yaralıyı hastaneye götürmeye çalışması yaralının durumunu olumsuz etkilemektedir. Görülen yaraların dışında görülmeyen yaraların olabileceği de düşünülmeli, gerekli önlemler alınmadan yaralı yerinden kıpırdatılmamalıdır. Yanlış ilk yardım uygulamalarının omurilik zedelenmeleri, felç ve ölüm ile sonuçlanabileceği unutulmamalıdır.

HAFİF YARALANMALARDA İLK YARDIM

Hafif yaralanmalarda yapılacak ilk yardım uygulamaları farklıdır. Hafif yaralanmalarda yaralanan kişi ve yakınındakiler de ilk yardım yapabilir. Bu nedenle bir yaralanmanın hafif yaralanma olup olmadığına karar verebilmek önemlidir.
Sıyrık, bere, çürük ve ezik gibi yaralara hafif yaralar, bu yaralara neden olan yaralanmalara da hafif yaralanmalar denir. Hafif yaralar önemli bir sağlık sorunu değildir. Ancak yaranın mikrop kapmasını önlemek ve yaranın iyileşme süresini kısaltmak için doğru müdahale edilmelidir. İlk yardım uygulamalarında öncelikli amacın hastaya, yaralıya zarar vermemek olduğu unutulmamalıdır.

Hafif yaralanmalarda kişi kendisine ilk yardım uygulayabilirse de mecbur olmadıkça tek başına yapmamalıdır. Aile büyüklerinden, arkadaşlarından veya öğretmeninden yardım istemelidir.

Hafif yaralanmalar neticesinde oluşan morarma ve şişmeyi önleyebilmek için yaralanmış bölgeye soğuk uygulaması yapılmalıdır. Bunun için bir bez, havlu veya poşet içine koyulan buz yaralanmış bölgeye uygulanır. Bu uygulama morarma ve şişliğin azalmasını sağladığı gibi duyulan acının azalmasını da sağlar.

Hafif yaralanmalara karşı yapılacaklar:
1-Yara ve çevresini antiseptik solüsyon il temizlemeliyiz. Antiseptik solüsyon yoksa su ve sabun kullanarak temizlenir.
2-Yaralanmış bölgenin üzeri kurulanır ve pansuman malzemeleri kullanarak yara kapatılır.
3-Pansuman malzemelerinin sabit kalması için steril sargı bezi, yara bandı veya plaster ile yapıştırılmalıdır.

Morarma ya da şişme durumunda: Eğer bir yere sert bir şekilde çarptıysak şişme başlamadan hemen önce soğuk su ve buz kullanmalıyız. Buzu bez, poşet havluya sarıp şiş yere konulmalıdır.

SOLUNUM DURMASI
Solunum hayati bir fonksiyon olduğu için kısa süreli durması bile önemli sorunlara neden olabilir. Öyle ki solunumun 1 dakika durması bile kalp atışında düzensizlik oluşmasına neden olmaktadır. Solunumun 1-4 dakika durması ise beyinde hasar oluşma sınırıdır. Solunumun 4-6 dakika durması hâlinde beyinde hasar oluşur. Solunumun 6-10 dakika durması ise beyinde ağır hasar oluşması için yeterlidir. Bu nedenle özellikle küçük çocukların solunum yoluna kaçabilecek cisimlerle oynamasına izin verilmemelidir. Zira her yıl pek çok çocuk boğazına kaçan oyuncak veya oyuncak parçalarının solunum yolunu tıkaması nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Solunum yolu kısmi tıkanan kazazede; zorlanarak öksürebilir, nefes alıp konuşabilir. Bu durumda kazadeye müdahale edilmez, öksürerek yabancı cisimden kurtulması beklenir.
Solunum yolu tam tıkanan kazazede; nefes alamaz, konuşamaz, rengi morarır ve acı çekerek ellerini boğazına götürerek yardım ister. Bu durumda kazazede öne eğilerek iki kürek kemiğinin ortasına 5 - 7 kez vurulur.
Solunum yolu yine de açılmadıysa kazazedeye arkadan sarılarak gövdesi kavranır. Bir el yumruk yapılarak, başparmak çıkıntısı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde konur. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır. Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır. Bu hareket yabancı cisim çıkıncaya kadar 5-7 kez tekrarlanır.